Full Metal Jacket | Hậu trường

Full Metal Jacket (Áo Giáp Sắt) của Stanley Kubrick, phát hành năm 1987, là một tác phẩm điện ảnh quan trọng bậc nhất, đánh dấu những nỗi kinh hoàng của chiến tranh. Nằm giữa hai bộ phim chủ đề về chiến tranh Việt Nam khác là Apocalypse Now và Platoon, bộ phim này chứa đựng sức mạnh nghệ thuật đặc biệt của Kubrick trong việc tạo ra sự suy tàn tâm lý của những người lính trong chiến tranh Việt Nam.

Full Metal Jacket chia câu chuyện thành ba phần rõ ràng, mỗi phần đều mang tính chất riêng và không khí căng thẳng. Phần đầu tiên theo dõi quá trình huấn luyện tàn bạo tại một trại huấn luyện quân đội Mỹ, nơi những người lính tân binh được đào tạo trở thành những người lính quyết đoán. Phần thứ hai đưa chúng ta vào cuộc chiến đô thị tại thành phố Huế, và phần thứ ba sẽ khám phá sự yên bình trái ngược và sự sợ hãi đang đến gần của tuyến đầu chiến tranh Việt Nam. Các nhân vật rất bình thường nhưng nội tâm thì cực kỳ phức tạp, từ tình trạng sợ hãi và tinh thần yếu đuối của lính tân binh Pyle, đến sự quyết đoán của Joker. Tuy nhiên, bộ phim sẽ mãi làm chúng ta nhớ đến nhân vật Trung sĩ pháo binh khó tính, trung sĩ Hartman.

Như thường lệ với các bộ phim kinh điển về chiến tranh Việt Nam, việc sản xuất Full Metal Jacket không hề nhàm chán – vì có quá nhiều vấn đề xảy ra. Từ tranh cãi về việc khí độc ở nhà máy khí đốt Beckton Gas Works phát ra trong khi quay phim, cho đến căng thẳng trong đội ngũ diễn viên và ekip, quá trình chuyển thể bộ phim này lên màn ảnh rộng đã gặp rất nhiều khó khăn, có lẽ là do tư duy sáng tạo độc đáo và tính cách cương quyết của Kubrick. Nhưng một sự cố liên quan đến R. Lee Ermey, người đóng vai trung sĩ Hartman, đã làm dừng toàn bộ quá trình quay phim trong hơn bốn tháng.

Việc chọn Ermey đóng vai trung sĩ Hartman có phần tình cờ. Ban đầu được thuê làm cố vấn kỹ thuật, nhưng với quá khứ là một giáo viên huấn luyện thực chiến, và sự xuất hiện rất nổi bật của ông trên màn ảnh, Ermey đã được “cân nhắc” trở thành một thành viên trong ekip diễn viên. Với tính kiên trì của người lính và sự quyết tâm, ông đã quyết định trở thành nhân vật thay vì chỉ tư vấn về tính cách nhân vật – và ông đã không từ bỏ cho đến khi Kubrick đủ tin tưởng… để sa thải diễn viên trước đó. Diễn xuất tàn ác có phần hài hước của ông đã làm nổi bật những hiện thực khắc nghiệt trong quá trình huấn luyện binh sĩ.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 1987 với tạp chí Rolling Stone, cũng là năm bộ phim ra mắt, đạo diễn Kubrick chia sẻ một số thông tin về quá trình sản xuất bộ phim, cũng như sự ngưỡng mộ của ông dành cho Ermey, người ông cho rằng có một mức độ tận tụy và sự chuyên nghiệp không ai sánh bằng. Về Ermey, người lính thực sự trong đời thực, Kubrick nói: “Nếu tôi thực hiện trăm cảnh quay cho mỗi phân cảnh, tôi sẽ không bao giờ hoàn thành một bộ phim. Lee Ermey, ví dụ, đã dành mọi giây phút rảnh rỗi với huấn luyện viên để đối thoại, và anh ấy luôn nhớ kịp những câu thoại của mình. Tôi nhớ rằng Lee chỉ cần diễn từ tám đến chín cảnh quay. Đôi khi anh ấy chỉ cần ba cảnh quay. Bởi vì anh ấy đã chuẩn bị trước.”

Tuy nhiên, một tai nạn suýt chết đã xảy ra vào một đêm muộn. Theo Kubrick, “Khoảng 1 giờ sáng, xe của anh ấy trượt khỏi đường. Anh ấy gãy toàn bộ xương sườn, gây thương tích khủng khiếp, và anh ấy có lẽ tưởng như đã chết, thật may vì anh ấy vẫn giữ được tỉnh táo và báo hiệu cho một người lái xe khác dừng lại để giúp anh. Ở một nơi gọi là khu rừng Epping… dù sao, Lee đã nghỉ hơn bốn tháng trước khi có thể tiếp tục.”

Sự cố này khiến cho việc sản xuất bộ phim tạm ngừng bất ngờ trong thời gian chờ Ermey phục hồi. Mặc dù có sự bất tiện, nhưng điều này tốt hơn nhiều so với việc phải thay thế diễn viên khác cho một người đã chết.

Bất chấp khó khăn này, cách diễn xuất của Ermey trong vai trung sĩ Hartman đã để lại ấn tượng sâu sắc. Diễn xuất của ông đã trở thành hình ảnh phổ biến nhất về một giáo viên huấn luyện quân sự vô cùng khắt khe. Vai diễn của ông đã truyền cảm hứng cho các bản parody trong văn hóa đại chúng như Toy Story và SpongeBob bọt biển, và đã phác họa hình tượng vị “Trung sĩ quân đội trong điện ảnh” kể từ đó. Chúng ta gần mấy đi hình tượng đó, cho đến khi Ermey trong vai trung sĩ Hartman, ông đã định hình lại về hình tượng nhân vật mà chúng ta vẫn thấy trong các bộ phim cho đến ngày nay.